ต้นผกากรอง เป็นไม้พุ่มยืนต้นหรือไม้พุ่มกึ่งเลื้อยในวงศ์ผกากรอง พืชพื้นเมืองในทวีปอเมริกาชนิดนี้ ได้รับการนำเข้าไปปลูกเป็นไม้แต่งสวนในหลายประเทศและกลายเป็นพืชต่างถิ่นรุกรานในภูมิภาคเขตร้อน มีทรงพุ่มทึบจากกิ่งก้านแตกแขนงจำนวนมากและใบที่ขึ้นดกหนา ดอกเป็นดอกย่อยช่อกระจุกหลายสีจากอายุของดอกและการบานต่างเวลากัน ดอกเป็นทรงปากแตร มีกลิ่นฉุน
ลักษณะทั่วไปของต้นผกากรอง
ต้นผกากรอง มีลำต้นเป็นสี่เหลี่ยม อาจมีหนามเล็กๆ ชี้ลง หรือไม่มีหนาม ใบเดี่ยว รูปไข่ สีเขียว ขอบใบหยัก ด้านท้องใบมีขนเล็กๆ ดอกออกเป็นช่อเรียงตัวเป็นรูปกลมๆ มีดอกย่อยๆจำนวนมาก กลีบดอกมีหลายสี เช่น ขาว เหลืองนวล ชมพู ส้ม แดง หรือมีสองสีในดอกเดียวกัน
ประโยชน์ของต้นผกากรอง
ต้นผกากรองมีสรรพคุณทางยาหลายอย่าง เช่น
- ใบสดมีรสขม ช่วยขับลม แก้อาการบวม
- ดอก มีรสจืดชุ่ม ให้ความรู้สึกเย็น แก้อักเสบ แก้ปวดท้องอาเจียน
- ราก ใช้แก้หวัด ปวดศีรษะ ปวดฟัน คางทูม
นอกจากนี้ ต้นผกากรองยังมีประโยชน์ในด้านอื่นๆ เช่น
- ปลูกเป็นไม้ประดับสวน ระเบียง หรือปลูกเป็นไม้กระถาง เพิ่มความสดใสให้กับพื้นที่
- ใช้เป็นสารไล่แมลง เพราะมีกลิ่นฉุน
วิธีปลูกต้นผกากรอง
ต้นผกากรองสามารถขยายพันธุ์ได้หลายวิธี เช่น
- การเพาะเมล็ด เมล็ดผกากรองมีขนาดเล็กและเบา จึงสามารถปลิวไปตามลมได้ สามารถเพาะเมล็ดได้โดยตรงในแปลงปลูกหรือในกระถาง โดยโรยเมล็ดให้กระจายทั่วบริเวณ รดน้ำให้ชุ่ม เมล็ดจะงอกเป็นต้นกล้าภายใน 1-2 สัปดาห์
- การปักชำ ตัดกิ่งที่มีความยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร นำไปปักชำในดินร่วนปนทรายหรือดินทราย รดน้ำให้ชุ่ม ประมาณ 1-2 สัปดาห์ กิ่งจะแตกรากและเจริญเติบโตเป็นต้นใหม่ได้
- การแยกกอ แยกกอที่เจริญเติบโตดีออกจากต้นแม่ นำไปปลูกในกระถางหรือแปลงปลูกใหม่
การดูแลรักษาต้นผกากรอง
ต้นผกากรองเป็นไม้ที่ทนแล้งได้ดี ชอบแสงแดดจัด ดินที่ใช้ปลูกควรเป็นดินร่วนปนทรายหรือดินทราย ระบายน้ำได้ดี ควรรดน้ำให้ชุ่ม แต่ห้ามแฉะเด็ดขาด เพราะผกากรองไม่ชอบน้ำขัง อาจทำให้รากเน่าได้
เคล็ดลับการเลี้ยงต้นผกากรองให้ออกดอกดก
- ปลูกต้นผกากรองในที่ที่มีแสงแดดจัดอย่างน้อย 6 ชั่วโมงต่อวัน
- รดน้ำให้ชุ่ม แต่ห้ามแฉะเด็ดขาด
- ใส่ปุ๋ยสูตรเสมอ 15-15-15 ทุก 1 เดือน
- ตัดแต่งกิ่งที่แห้งหรือเน่าเสียออก
สรุป
ต้นผกากรองเป็นดอกไม้ที่มีความสวยงาม นิยมปลูกประดับสวน ระเบียง หรือปลูกเป็นไม้กระถาง นอกจากจะเพิ่มความสวยงามให้กับพื้นที่แล้ว ผกากรองยังเป็นดอกไม้ที่มีประโยชน์อีกด้วย